Zelfgemaakte jam

Jam is van oudsher een manier om vers fruit te conserveren. Door de verhitting en het hoge suikergehalte blijft de jam lang goed en kun je er het hele jaar door van genieten. Het is een leuk klusje, perfect voor aan het einde van de zomer wanneer er (zoet en sappig) fruit in overvloed is. Lege jampotjes kun je prima opnieuw gebruiken voor zelfgemaakte jam, mits goed uitgekookt.

Je kunt van allerlei soorten fruit zelf jam maken. Je kunt ook andere smaken aan de jam toevoegen, zoals verse of gedroogde kruiden. Een paar van onze favorieten zijn aardbeien-rabarberjam, kersen-balsamicojam en frambozenjam met munt.

• Aantal porties: 6-8 potten jam
• Bereidingstijd: 45 minuten + 2 uur wachttijd
• Keukenbenodigdheden: glazen potjes met deksel, grote pan, tang, bakspatel, theedoek, schoteltje, soeplepel of jamtrechter

Bereidingswijze

1. Zet alle ingrediënten klaar. Leg een schoteltje in de diepvries.

2. Steriliseer de glazen potten en deksels. Dit kan door ze goed uit te koken in een pan met ruim water, in de oven of bovenin de vaatwasser op het heetste programma. Doe dit bij voorkeur pas tijdens het koken, zodat de potten nog warm zijn tijdens het vullen. Droog de potten niet af, maar laat ze even uitdampen op een schone theedoek.

3. Was het fruit en dep het zorgvuldig droog. Verwijder afhankelijk van het type fruit de kroontjes, pitten en blaadjes. Snijd het fruit in kleine stukjes of pureer het kort met de staafmixer voor een fijne jam.

4. Doe het fruit met de geleisuiker en citroensap in een ruime pan. Laat het fruit 2 uur staan, zodat de suiker alvast op kan lossen. Deze stap is optioneel, maar zorgt ervoor dat de jam minder lang hoeft te koken. Dit is vooral een voordeel bij grove jam van zacht fruit, zoals jam met hele bessen.

5. Zet de pan op het vuur en breng rustig aan de kook. Roer regelmatig door met een spatel. Als er schuim ontstaat, schep dit dan af. Kook de jam 5-10 minuten door, de tijd in als de jam helemaal kookt. Test de jam eventueel door een klein beetje jam op een ijskoud schoteltje te leggen om te kijken of het binnen een paar minuten stevig wordt.

6. Zet de schone glazen potten op een theedoek of houten snijplank. Schep de jam met een soeplepel of jamtrechter in de potten, tot 1 cm onder de rand. Veeg de rand zo nodig schoon met een stukje keukenpapier. Draai gewone jampotten met een schroefdeksel meteen dicht en zet ze 5 minuten ondersteboven. Weckpotten sluit je met een glazen deksel met een rubberen ring en twee klemmetjes en kook je nog eens 30 minuten in een waterbad om ze te vacumeren (zorg ervoor dat de potten helemaal onder water staan).

Dichte potten jam zijn 6 - 12 maanden houdbaar, mits ze koel en donker staan. Geopende potten blijven in de koelkast een paar weken goed.

Marmelade, jam zonder suiker en andere variaties

Wist je dat jam in de supermarkt alleen jam mag heten wanneer het minimaal 55% suiker bevat? Bij een lagere hoeveelheid suiker heet het fruitspread. Wanneer je zelf jam maakt hoef je je hier niets van aan te trekken en kun je spelen met de verhouding fruit en suiker. Je kunt zelfs jam maken met alleen fruit en helemaal geen toegevoegde suiker. Gebruik in dat geval een beetje geleipoeder en citroensap. Aan geleisuiker is pectine toegevoegd, dit wordt gewonnen uit appels of suikerbieten en zorgt voor binding van de jam. Sommige fruitsoorten (zoals appels en citrusvruchten) hebben van zichzelf al meer pectine dan bijvoorbeeld aardbeien of frambozen. Harde fruitsoorten kook je tot ze zacht zijn, fruitsoorten die van zichzelf al zacht zijn hoef je alleen een paar minuten te laten pruttelen om de pectine in de geleisuiker te activeren.

Wat is het verschil tussen jam, chutney en marmelade? Afhankelijk van de gebruikte ingrediënten en oorsprong noemen we het anders. Zo wordt Franse marmelade doorgaans met citrusvruchten gemaakt en zijn Indiase en Pakistaanse chutneys door het gebruik van kruiden vaak hartiger dan jam. Er bestaat zelfs hartige jam, bijvoorbeeld tomatenjam of chilijam!